door Zoekboeken zijn speciale prentenboeken. Ze vertellen een woordloos verhaal met een zoekopdracht. Dit ‘ABC’ start met een vraag: ‘Papa, wanneer leer je mij het alfabet?’ De andere dag gaan vader en kind flamingo op weg naar en met het ABC. Een bijtje vergezelt hen van letter naar letter.
Het bijtje dat de lezer middels de schrijfletters van de titel het boek in ziet dwarrelen. Daarna wordt iedere letter van het alfabet afzonderlijk door het bijtje weergegeven zoals een kind op de basisschool leert schrijven. Bij de A van aap zal het jongere kind direct zien dat je meerdere lettertypes kunt gebruiken voor eenzelfde letter. Mogelijk kan het aangeven hoe een schrijfwijze van een woord overkomt, sierlijk, strak of gedrukt zoals in een leesboek.
Bij iedere letter staat in roze dikke letters een naam van een dier genoemd, dat in de plaat op de andere bladzijde gezocht kan worden. Soms is het echt zoeken, zie je eerst de terugkerende flamingo’s of in detail de letter die aan zet is, bijv. de B op een putdeksel of bij de K een kiwivogel. Veel van de genoemde woorden hebben een associatie met de afbeeldingen die bewerkte foto’s zijn. Die associatie kan een doordenker zijn waardoor een totaal eigen verhaal kan ontstaan. Waarom is het woord lucht gestippeld geschreven? Is er lucht of zie jij de lucht in de volle straat? Of wat vertelt de U in het hartje op de boom? De I als ‘in’ en de J in woordversiering vragen zowel afzonderlijk als samen in dubbele betekenis aandacht.
De woorden in al die lettertypen zijn niet allemaal eenvoudig. Bekende wisselen af met abstracte begrippen. Eigen, langzaam, overal of quasi naast kleuren en gebruiksvoorwerpen. De oplettende kijker ziet grapjes in sommige schrijfwijzen. Achterin worden in plaat en woord de dieren gegeven die gezocht kunnen worden. Hierop zijn dieren te herkennen uit ‘Magneetje’.
Wie ooit zoals de flamingo’s in New York heeft rondgewandeld, ervaart dat er allerlei pluimage rondloopt. Allerlei in de zin van diversiteit en kleurrijk. De mensen die op de beelden te zien zijn, kregen vogelkoppen in diverse sprekende kleuren. De stad van de vagere afbeeldingen is zonder specifieke kenmerken herkenbaar aan de brede avenues, metroputten, reclameborden, muren met graffiti, wolkenkrabbers en wat Central Park kan zijn.
Hoe langer je bladert hoe meer je ontdekt in dit kunstzinnige doordachte zoekboek. Een boek dat op vele manieren inzetbaar is voor verschillende leeftijden. Jonge kinderen zoeken dieren, iets oudere de letters en leren woorden of begrippen. Een schrijfopdracht voor de bovenbouwleeftijd en zelfs een handvaardigheidsopdracht ligt voor het grijpen.
Alles is in letters te vangen. Letters die verworden tot woorden in beelden. Beelden die letters geven. Letters die tot de verbeelding werken bij belangstelling om te leren lezen. Een ABC-verhaal met opdracht om tot eigen verbeelding in te vullen. Dit is wat kunst geeft, een verrijking in taal en beeld.
Een sfeervol eindbeeld maakt dit boek met de treffende foto’s, de speciale bewerkingen en de vele mogelijkheden tot een originele aanrader. Een compleet zoekbeeldalfabet dat je als een waarderend zoemend bijtje absorbeert tot je een ‘fantastisch’ met de f van flamingo’s uitspreekt. Voor beginnende letterlezer tot kunstliefhebber.
Milja Praagman & Leopold van de Ven, ABC zoekboek, De Eenhoorn, 2021, 64 blz., 9789462916005
